Leestip: Verwaarloosde organisaties

Zo af en toe komt er een boek voorbij waarvan ik denk: “Ja, dát! Precies dát! Dát bedoel ik nou!” Verwaarloosde organisaties van Joost Kampen is zo’n boek.

Gelukkig werk ik meestal niet in organisaties die compleet verwaarloosd zijn. Enkele van de 16 kenmerken kom ik helaas wel regelmatig tegen.

Zo fijn dat er dan al een concept blijkt te bestaan dat dat helder omschrijft:

Als je deel uitmaakt van een organisatie, raak je sluipenderwijs gewend aan ‘hoe de dingen hier gaan’. Alles wordt gaandeweg normaal, zelfs wat ongewoon of onhandig is. Pogingen om die zaken aan te pakken mislukken vaak, medewerkers raken vervreemd van hun werk en van elkaar en voor je het weet heb je een verwaarloosde organisatie. ( Bron: Vakmedianet )

Volgens Joost Kampen is elke organisatie in ontwikkeling, net als een kind in ontwikkeling is. Leidinggevenden zijn er om die ontwikkeling te begeleiden.

En doen ze dat niet goed, dan vertonen hun medewerkers na verloop van tijd hetzelfde gedrag als dat van verwaarloosde kinderen. Ze worden cynisch, onverschillig, oneerlijk, onverantwoordelijk, keren zich innerlijk af van de zaak. Ze beginnen te roddelen, verliezen respect voor de leiding. En ze worden bang voor verandering, kunnen nieuwe eisen niet aan. (bron: MT magazine)

De kenmerken van de verwaarloosde organisatie vallen in drie categorieën:

Context van de organisatie

Hoe is de geschiedenis van veranderingen, waren er veel wisselingen in de top, is er nu verbinding met de top, is er eenheid binnen de top, is de top in positie?

Gedrag van medewerkers

Doen we hier nog normaal? Hoe is de mate van grenzeloosheid, het vermogen tot reflectie en leren, het gevoel van verantwoordelijkheid, zien we zelfhandhaving, is er weerstand en hoe staat het met ondermijning van gezag?

Gedrag van de leiding

Hoe zijn de direct leidinggevenden in positie? Is er een goede balans tussen hun mate van “demanding” zijn, mate van “responsive” zijn, hoe beschikbaar zijn ze, worden ze in hun rol geaccepteerd en gesteund?

Joost Kampen promoveerde op dit onderwerp. Hij onderzocht de oorzaken van het vastlopen van deze organisaties en introduceert een specifieke veranderaanpak voor dit type organisaties. De Ooa (Orde van organisatiekundigen en -adviseurs) heeft dit boek in 2012 als winnaar uitgeroepen tot Ooa Boek van het Jaar .

Ook als je je (nog) niet in een verwaarloosde organisatie bevindt, geeft het boek mooie handvatten om te zorgen dat basis op orde komt en blijft.

Verder lezen? In het artikel “Is dit nog normaal” ga ik iets verder in op de vragen die je jezelf als leidinggevende daarbij kunt stellen.