Gedragsverandering | Waarom moeilijk doen als het nog makkelijk kan

Regelmatig werk ik in groepen met leidinggevenden aan gedragsverandering. Vaak vraag ik de deelnemers bij het begin te vertellen wat ze komen halen, én wat ze komen brengen.

Die laatste vraag blijkt nog best een lastige, ook in individuele trajecten. Terwijl ik vaak binnen 5 minuten nadat ze binnen zijn, al mag zien wat ze meebrengen. Welke mooie impact ze hebben op anderen. De één straalt rust uit. De ander brengt vrolijkheid mee. Weer een ander brengt intuïtie mee. Nog een ander brengt vooral zichzelf mee, met openheid en kwetsbaarheid.

Prachtige natuurlijke kwaliteiten, waar ook andere mensen veel aan hebben, want:

• De leidinggevende die rust uitstraalt zorgt ervoor dat mensen kunnen ontspannen in zijn aanwezigheid. Ontspannen mensen leren en functioneren beter!
• De leidinggevende die vrolijkheid meebrengt, brengt energie, brengt actie, inspireert en motiveert mensen.
• De persoon met de intuïtie is in staat om direct aan te voelen dat er nog iets meer achter een ander z’n antwoord zat en kan zo iemand een stap verder brengen.
• De leidinggevende die zijn eigen openheid en kwetsbaarheid meeneemt, geeft daarmee automatisch een ander toestemming zich ook kwetsbaar op te stellen, waardoor die ander beter verbinding met anderen kan maken en zichzelf beter kan ontwikkelen.

Blinde vlek – verspilde energie

Prachtige natuurlijke kwaliteiten, die we zelf dus vaak niet eens zien! Aangeleerde vaardigheden aangeven lukt nog best, maar zien wat we meebrengen door vooral gewoon te zijn wie we zijn, lijkt nog vaak een grote blinde vlek. Misschien omdat we er vroeger met alle goede bedoelingen op aangesproken zijn: “Wat ben je stil” “Doe eens gezellig”, “Doe eens rustig”, “Met gevoel kunnen we niks, wat is er écht gebeurd?”, “Je moet misschien eens wat harder worden”. Een vraag naar gedragsverandering die destijds goed gelukt is.

En nog steeds spenderen we bakken met energie aan het inhouden van onze natuurlijke impact. Zo kan rust verdwijnen onder invloed van targets en prestatiegerichtheid. Vrolijkheid krijgt geen ruimte, want “dit is serieus werk”! Intuïtie hoort niet thuis op het werk, stel je toch eens voor dat je het mis hebt, en je hebt geen feiten! Of je denkt dat je als leidinggevende de sterkste hoort te zijn en je bewaart je kwetsbaarheid voor thuis.

Gemiste kansen in gedragsverandering

Wat een gemiste kansen om je medewerkers nog meer te laten ontspannen, beter te laten leren, ontwikkelen en functioneren, om ze energie te geven, te inspireren en motiveren, om ze zich gekend en gezien te laten voelen, om verbindingen met anderen in en buiten de organisatie aan te kunnen gaan! En dat nog afgezien van je eigen welzijn, succes en ontwikkeling.

Jezelf forceren tot gedrag dat niet vanzelf gaat, is best zwaar. Gedragsverandering vraagt wilskracht, discipline, goede motivatie, een goede context en ontwikkeling van nieuwe vaardigheden. Soms is het nodig. En soms hoeft het (nog) niet.

Want je bent op je best en hebt de meeste impact als je je natuurlijke bijdrage kent en inzet. Bovendien kost het je ook nog eens veel minder energie, sterker nog, je krijgt er waarschijnlijk juist meer energie van!

Wat is jouw blinde vlek?

En jij? Wat breng jij mee? Ja, dat weet je natuurlijk niet, hè, als het een blinde vlek is. Dus vraag het eens aan mensen om je heen, aan je collega’s, je vrienden: Wat breng ik mee als ik een ruimte of een groep binnenstap, wat straal ik uit? Of denk eens terug aan vroeger: Waar werd jij op aangesproken? Wat deed je te veel, wat moest je inhouden, wat mocht er niet zijn?

Bedenk welke positieve impact dat gedrag nu zou kunnen hebben. En als je dat weet, gebruik je energie vervolgens om – met je volwassen beoordelingsvermogen van nu – dat natuurlijke gedrag  in goede banen te leiden en nog meer in te zetten. Zonder direct gedragsverandering te forceren die minder vanzelf gaat. Want:

You owe it to all of us to get on with what you’re good at – W.H. Auden